عمارت امیر بهادر زیباترین اثر تاریخی در تهران

عمارت امیر بهادر خانه قدیمی و بزرگ از مجموعه خانه های شادروان حسین پاشاخان، معروف به امیر بهادر، وزیر دربار مظفر الدین شاه قاجار بوده و به (حسینیه امیر بهادر) شهرت داشته است.

این ساختمان در نزدیکی پل امیر بهادر در منطقه 11 تهران و پایین خیابان ولیعصر واقع شده است. که در حال حاضر در اختیار (انجمن  آثار و مفاخر علمی و فرهنگی ایران) قرار دارد. این بنا و باغ پیرامون آن از سوی سازمان میراث فرهنگی کشور در فهرست آثار ملی به ثیت رسیده است.

انجمن آثار و مفاخر علمی و فرهنگی در سال 1301 هجری شمسی با نام انجمن آثار ملی با تصویب اساس نامه ایی تشکیل شده است. هدف از تاسیس انجمن از همان ابتدا معرفی و بزرگداشت عالمان و متفکران عرصه فرهنگ و تمدن اسلام و ایران و احیای آثار ارزنده آن بزرگان بوده است.

که هنوز هم در همین حیطه و مسیر گام بر می دارد. احداث بنای آرامگاه حکیم ابوالقاسم فردوسی طوسی و تشکیل کنگره بین المللی به مناسبت هزارمین سال تولد وی در سال 1313 شمسی نخستین اقدام مهم و اساسی انجمن در بزرگداشت مفاخر ادبی ایران بود.

در سال 1346 بنای معروف به حسینیه امیر بهادر برای انجمن مفاخر خریداری شد، که از آن تاریخ تا کنون محل استقرار انجمن بوده است.

در ایوان طبقه اول بنا لوحی بر روی دیوار نصب شده که متن آن بدین شرح است :

عمارت امیر بهادر از نظر نکات معماری ایرانی و آینه کاری و تزیینات دیگر شایسته نگاهداری و توجه به نظر می رسد، تاریخ مرقوم بر سقف دهلیز جنوبی و تالار آیینه آن 1318 هجری قمری مقارن با 1279 هجری شمسی یا 1900 میلادی است.

که در زمان مظفرالدین شاه قاجار احداث گشته و با توجه به اینکه انجمن آثار ملی در سال 1301 تاسیس گشته و از داشتن محل اختصاصی محروم بوده است. در سال 1346 شمسی این مکان را خریداری نموده و پس از انجام تعمیرات اساسی و مفصل و رعایت شیوه اصیل و قدیمی بنا آن را مکان دائمی خود قرار داده و در تاریخ 1348 شمسی با نصب لوح یادبودی به نام امام زمان ولی عصر در آنجا مشغول به کار شده اند.

عمارت امیر بهادر در نگاه کلی:

• مساحت این خانه در حدود سه هزار متر مربع و شامل دو طبقه است.

• تالار بزرگ آینه کاری در طبقه همکف و تالار بزرگ سخنرانی در طبقه اول واقع شده است.

• کتابخانه انجمن نیز در یکی از تالارهای ساختمان واقع شده است.

• فضای باز این عمرات شامل یک حیاط بزرگ و زیبا در بخش اصلی است

• دو حیاط کوچک تر نیز در پشت ساختمان های دیگر وجود دارد.

نگهبانی، سرایداری، قسمت اداری و دبیر خانه در طرفین حیاط اصلی عمارت قرار دارند.

پس از داخل شدن به راهروی ورودی عمارت تالار آینه به چشم می خورد که محل پذیرایی از مدعوین در همایش هاست و سالن غذاخوری عمومی نیز در همین مکان واقع شده است. آشپز خانه نیز در کنار تالار آینه قرار گرفته است.

در طبقه بالای عمارت تالار سخنرانی، کتابخانه، دفنر کار ریاست و اتاق حسابداری وجود دارد به همراه ایوان جلوی تالارها.

با گذر از راهروی کناری عمارت در سمت شرقی حیاط، به بخش مرجع و پژوهش می رسیم که در حیاط پشتی واقع است. بخش انتشارات نیز در سمت دیگر حیاط قرار گرفته است. فضای سبز این عمارت که در واقع باغ بزرگی است، بسیار دیدنی است و محیطی روح نواز و زیبا دارد. ضمن اینکه حیاط ها بهترین راه ارتباطی برای بخش های مختلف مجموعه می باشند.

دیدنی ترین قسمت عمارت تالار آینه در طبقه همکف است، که دیوار ها و سقف آن با آینه های زیبا و برش خورده پوشیده شده و همراه با آویزی با شکوه بهترین بازتاب نور را در سراسر تالار فراهم می کند. نظم و ترتیبی که در تک تک اتاق ها به وضوح دیده می شود و برخورد خوب کارکنان جذابیت مجموعه را دو چندان می کند.

تالار سخنرانی عمارت در طبقه اول چیدمانی بسیار باشکوه دارد و با دقت آراسته شده است و بهترین جایگاه برای تجلیل از هنرمندان و مفاخر کشورمان می باشد.

در همین طبقه مجسمه هایی از نام آوران این سرزمین به چشم می خورد که نام تک تک آنان مایه فخر و مباهات هر ایرانی است، راهروی زیبا و در عین حال ساده بنا، که ارتباط دهنده دو طبقه می باشد، با تصاویر مشاهیر علمی و فرهنگی ایران زمین زینت یافته، حتی رنگ کف پوش ها، دیوار و سقف نیز تا حد زیادی با هم سازگاری دارد.

باید گفت خوشبختانه از عمارت امیر بهادر این بنای ارزشمند تاریخی به خوبی صیانت شده و بهره برداری از آن به عنوان یک مکان فرهنگی سبب شده که اصالت تاریخی خود را حفظ کند. امیدواریم سایر بناها و ساختمان های با ارزش و تاریخی ایران عزیزمان،مانند این بنا، توسط دوستداران فرهنگ و هنر مملکت نگاهداری و احیا شوند.